As veces teño a impresión de que, malia a súa indiscutible hexemonía, á imaxe non recibe o interese que lle corresponde. Se cadra, acollémola dun xeito descoidado, tanxencial, decorativo seica. Mais, unha das características do noso tempo é a posibilidade de ver cousas, xa sexan niveis de temperatura, afastadas galaxias, previsións meteorolóxicas, fetos na súa evolución, latexos do corazón ou conexións cerebrais, que, en si mesmas, non son de natureza visual. Como tampouco o é o soporte informático que as crea. Hai cen anos, Malevich xa comparaba as distintas impresións percibidas desde unha carroza ou desde un tren. Un pulo cualitativo que deu en amplia-lo noso campo óptico ao tempo que reducía a escala do mundo. Unha medra significativa das nosas capacidades e destrezas perceptivas, que subliña as aínda descoñecidas posibilidades do noso cerebro para interpretar e codificar, dun xeito moito máis rápido, un maior número de informacións. Só temos que pensar na cantidade de estímulos visuais e sonoros que, á máis de atender á situación do tráfico e acordar as manobras precisas, decote recibe o automobilista actual.

É sabido que as cidades musulmás carecen de espazo urbano público planificado como tal. Nelas, apenas os grandes patios situados tras a porta principal de acceso á medina e o da mesquita maniféstanse decididamente como baleiros con vocación colectiva, todo o demais, a irregular armazón labiríntica que forman unhas rúas de ancho variable, xeometría imposible e continuidade ou saída imprevisible, é case inmediata consecuencia da suma ou acumulación aleatoria dos intersticios entre edificacións. A cidade islámica é unha resposta urbanística ao Corán e, segundo o Corán, toda casa é un santuario. Logo, pódese dicir que a cidade islámica é pura exaltación da intimidade, do non colectivo, do respecto polo ámbito privado. Constrúese de dentro a fóra, do privado ao público; xustamente, todo o contrario á cidade de tradición helenística ou latina; esta non se entende, nin existe, sen a prevalencia da cousa pública, sen espazo urbano trazado, con ou sen plan. Nela o elemento máis común é a rúa e o máis sofisticado, e onde os cidadáns sempre exerceron como tales, a praza. Este tipo de cidade, xunto coa variante anglosaxona á que Chueca Goitia chamou doméstica, é hexemónica en occidente e, loxicamente, o modelo de asentamento urbano que, mesmo con peculiaridades, poboa Galicia.

Complicado sintetizar vinte e un concertos, oito suspendidos por raios e vinte e catro pratos de alta cociña. Un Portamérica, o terceiro, accidentado con final feliz.

Para Juan, en memoria.

I

                Como cada venres fun recoller o meu neto á “Galiña azul”, o seu fermoso xardín de infancia. Por certo antes de que os da consellería de Feixoo lle mudasen o nome, na súa teima antiidentitaria, isto é antigalega, seica non lle gustaba o de “galescolas”, Gondomar tiña unha “Galiña Azul”, en memoria do Casares de Vilariño, que ideou e executou Alfonso Soliño Troncoso no enceto de 2008 e se colocou, o 17 de maio daquel ano, na metade do paseo chamado de Carlos Casares, por riba do parque da Coelleira.