O 5,4% dos 64.000 casos de melanoma diagnosticados cada ano está relacionado cos aparellos de bronceado artificial, segundo alerta un macroestudio en 18 países que se publica hoxe.
Unha sesión nun centro de bronceado pode supor apenas un tres euros, pero a longo prazo pode custar a vida. O uso de cabinas de raios UVA para porse moreno artificialmente provoca ao redor de 3.500 casos de melanoma e unhas 800 mortes cada ano en Europa occidental, segundo alerta un novo estudo realizado con datos de 18 países, incluído España.
Os usuarios destas cabinas presentan un risco de padecer cancro de pel un 20% superior ás persoas que nunca acudiron aos centros de bronceado. E o risco duplícase se se empeza a recibir esta radiación ultravioleta antes dos 35 anos, segundo os autores, que reclaman “man dura” ás autoridades no seu estudo, publicado en British Medical Journal. A Organización Mundial da Saúde xa recomendou en 2005 que os menores de 18 anos non utilizasen estas cabinas de raios UVA.
“Brasil e Nova Gales do Sur, en Australia, xa prohibiron as cabinas de raios UVA, así que outros países poderían simplemente facer o mesmo”, recomenda directamente un dos autores do novo estudo, Philippe Autier, do Instituto Internacional de Investigación en Prevención de Lyon (Francia).
“Non son seguras”
O seu colega Mathieu Boniol, epidemiólogo e director de investigación no mesmo centro, culpa á moda do bronceado do incremento do risco de sufrir cancro de pel en poboacións de raza branca. Pero a moda, aclara, non xurdiu por xeración espontánea. “A industria do bronceado expande a miúdo a falsa mensaxe de que as cabinas de raios UVA son seguras”, asevera.
En España existe desde 2002 unha prohibición de uso das cabinas para menores de 18 anos, pero os expertos detectan unha falta de control. A Academia Española de Dermatoloxía e Venereología denunciou en 2011 que “a Administración non se ocupa suficientemente de controlar as cabinas de UVA”.
Boniol recomenda que, de maneira xeneralizada, prohíbase a exposición dos menores de 18 anos a estes aparellos, como tamén fixo Inglaterra o ano pasado. “Tamén se podería aplicar un imposto disuasorio, similar ao que se aplica en moitos países ao alcol e ao tabaco”, expón o epidemiólogo.
Os científicos propoñen "un imposto disuasorio" como o do tabaco
Un estudo realizado en España en 2011 mostrou que o 6,6% das mulleres e o 1,9% dos homes de entre 18 e 64 anos empregara unha destas cabinas ao longo do ano anterior. Estes datos traduciríanse en 32 casos de melanoma e oito mortes cada ano atribuíbles aos centros de bronceado en España, segundo Boniol.
O aparello en casa
O epidemiólogo francés insiste en que no caso español son “estimacións mínimas”, xa que no mencionado estudo de 2011, baseado en 2.000 enquisas telefónicas, só preguntouse aos cidadáns se utilizaran unha cabina no último ano, non ao longo da súa vida. No norte de Europa, con menos días de sol, as cifras son moito máis altas. En Francia, case o 20% das mulleres e o 7% dos homes usou algunha vez unha máquina de raios UVA.
O autor daquel estudo de 2011 foi Iñaki Galán, do Centro Nacional de Epidemiología, en Madrid. Na súa opinión, as cifras de 3.500 melanomas e 800 mortes en Europa occidental “cadran”, xa que “no norte de Europa até o 30% das persoas usan cabinas de raios UVA e moitas mesmo teñen o aparello en casa”.
Galán non é partidario de prohibir estas máquinas, senón de informar “os seus perigos, porque un uso aceptable das cabinas non ten por que entrañar riscos”. O experto español lembra que as radiacións ultravioleta, en cantidades pequenas, tamén teñen efectos beneficiosos para a saúde, ao ser responsables da produción de vitamina D no corpo.
Unha tecnoloxía pouco estudada
Os investigadores do Instituto Internacional de Investigación en Prevención de Lyon, en colaboración co Instituto Europeo de Oncoloxía en Milán, analizaron os resultados de 27 estudos independentes sobre a relación do cancro de pel co uso de cabinas de raios ultravioleta entre 1981 e 2012. Os seus datos inclúen case 11.500 casos de cancro de pel.
Con este arsenal estatístico, os autores calculan que dos case 64.000 novos casos de melanoma diagnosticados cada ano en Europa occidental, o 5,4% están relacionados co uso de cabinas de bronceado.
Boniol e os seus colegas cren que, ao ser unha tecnoloxía nova, os primeiros estudos “infravaloraron” o risco do bronceado artificial e sinalan que desde 2005 até 2011 os riscos coñecidos incrementáronse. “Por tanto, estudos futuros poden demostrar un risco mesmo maior”, conclúen.